Artrose

In het kort

• artrose is geen slijtage en komt naarmate de leeftijd vordert steeds meer voor
• jonge mensen kunnen ook artrose krijgen, bijvoorbeeld na een blessure of een operatie
• het is een chronische aandoening; de artrose verdwijnt niet meer
• de klachten zijn vaak wisselend aanwezig
• klachten zijn onder meer (start-)pijn en/of stijfheid in en rondom het gewricht
• de mate van klachten staan niet gelijk aan de ernst van de artrose
• als je artrose hebt, is het belangrijk om in beweging te blijven
• fysiotherapie kan u helpen om op een verantwoorde manier te (blijven) bewegen en te leren omgaan met de klachten

Artrose is een aandoening van het gewricht. Er is sprake van een ontstekingsproces vanuit het bot. De stoffen die hierbij vrijkomen tasten het gewricht aan met de omliggende weefsels, zoals het kraakbeen, kapsel en de banden. Hierdoor wordt de kwaliteit van het gewricht minder.

De meeste klachten worden vaak ervaren wanneer dit proces actief is. Dit proces kan echter ook verminderen of uitdoven, waardoor er minder of geen klachten zijn. Zelfs als er sprake is van een ernstige mate van artrose. Kortom: “de mate van artrose staat niet gelijk aan de mate van klachten.”

Diverse studies laten zien dat degeneratieve (achteruitgang in kwaliteit) veranderingen van bijvoorbeeld de wervelkolom vaak al op jonge leeftijd beginnen en dat deze veranderingen, zowel met als zonder lage rugpijn gepaard kunnen gaan. Degeneratieve veranderingen van de lage rug blijken bij mensen zonder lage rugpijn al in de leeftijd van 20 tot 30 jaar volop aanwezig te zijn.

Niet alleen de ernst van de artrose en de mate waarin de persoon nog actief is, is bepalend voor de klachten die de persoon ervaart, maar ook hoe de persoon ermee omgaat.

De ernst van de klachten is te beïnvloeden door:

• minder te piekeren over de klachten
• negatieve gedachten en stress te voorkomen!
• pijn niet op de voorgrond te zetten
• bedenken wat de pijnklachten provoceert
• proberen aandacht af te leiden van de pijn
• proberen te gaan bewegen
• te stoppen met roken, gezond en met mate te eten

Artrose kan in 1 of meerdere gewrichten voorkomen. Er zijn gewrichten waarin het vaker voorkomt, zoals in de knieën, de heupen, de wervelkolom, de duim, de vingers en de grote teen.

De aandoening valt op basis van het ontstekingsproces onder de reumatische aandoeningen. Artrose is echter geen auto-immuun aandoening, zoals reumatoïde artritis. Bijna 1,5 miljoen mensen in Nederland hebben artrose.

De reden dat artrose ontstaat is ook grotendeels onbekend. Mogelijk door factoren als erfelijkheid, over- en/of verkeerde fysieke (stress) en mentale belasting. Roken, voeding, gebruik van medicijnen, doorgemaakte ziektes of aandoeningen in het verleden, overgewicht etc. We weten het niet zeker.

Op dit plaatje is er links een gezond gewricht en rechts een gewricht met artrose te zien. Gewrichten zijn een soort scharnieren. Het gladde kraakbeen en het vloeistof in het gewricht zorgen ervoor dat het gewricht makkelijk buigt en strekt en dat de botten goed langs elkaar heen glijden. Ook zorgt het kraakbeen voor het opvangen van de krachten op een gewricht (schokdemping). De gewrichtsbanden en het gewrichtskapsel geven stevigheid aan het gewricht. Artrose tast verschillende delen in en rondom het gewricht aan.

Kraakbeen

Doordat (de kwaliteit van) het kraakbeen in een gewricht vermindert, komen de botuiteinden dichter bij elkaar. Hierdoor kan uw gewricht de schokken van een beweging minder goed opvangen. Je kunt dit vergelijken met een auto met kapotte schokdempers.

Kraakbeen bevat geen pijnzenuwen, om die reden geeft de eerste fase van artrose vaak in wisselende mate tot minimale klachten. De pijn door artrose ontstaat pas na de veranderingen in en rond uw gewricht met als gevolg het optreden van ontstekingen of irritaties van het slijmvlies, kapsel en gewrichtskraakbeen.

Er is vaak geen sprake van zwelling of warmte van het gewricht. Waarschijnlijk wordt de ontsteking veroorzaakt door losse kraakbeendeeltjes in de gewrichtsholte. Al deze veranderingen in en om het gewricht kunnen leiden tot een andere stand van het gewricht of tot misvormingen. Artrose heet daarom ook wel ‘Artrosis Deformans’. Dat is Latijn voor ‘vervorming van de gewrichten’. Deze ontstekingen horen bij artrose; het betekent niet dat er sprake is van ontstekingsreuma (reumatoïde artritis).

Bot

Als u artrose heeft, worden de botten onder uw kraakbeen zwaarder belast. Het bot probeert deze grotere belasting op te vangen door wat breder te worden. Hierdoor ontstaan botuitsteeksels aan de rand van het bot. Deze botuitsteeksels heten osteofyten.

Gewrichtsbanden

Doordat u minder kraakbeen heeft, worden de gewrichtsbanden slapper.

Spieren

Als u artrose heeft, bent u geneigd om minder te bewegen. Hierdoor worden de spieren rondom het gewricht zwakker.

Meer informatie over de klachten

Pijn is vaak de eerste klacht

Mensen met artrose hebben ’s ochtends vaak de meeste pijn. Ook kan de pijn ontstaan als u na rust weer gaat bewegen. Door beweging wordt de pijn na verloop van tijd weer minder. Als de artrose verergert, kunt u ook tijdens rust of ’s nachts pijn hebben. Ook bij een ernstige mate van artrose is het advies te blijven bewegen.

Stijfheid van het gewricht met artrose

Merkt u vooral in de ochtend (ochtendstijfheid) en na een periode van langdurig in dezelfde houding (startstijfheid) verblijven. Als u in beweging komt, verdwijnt de stijfheid weer.

Spierzwakte

Door de pijn bewegen mensen met artrose vaak minder. Hierdoor worden de spieren rondom het gewricht zwakker, waardoor activiteiten u meer moeite kost. Zwakke spieren kunnen u ook een instabiel of onzeker gevoel geven bij het lopen.

Instabiliteit gevoel

Bij het bewegen heeft u last van een instabiel gevoel. Dit doet pijn, waardoor u misschien minder beweegt. Hierdoor worden uw spieren nog zwakker en uw gewricht dus nog instabieler. Zo blijft u last houden.

Krakend geluid bij bewegen

Door de beschadiging van het kraakbeen kunnen uw botuiteinden ten opzichte van elkaar minder makkelijk bewegen. Dit geeft soms een schurend of krakend geluid.

Minder gemakkelijk bewegen

Door de veranderingen in bot, kraakbeen en banden rondom het gewricht kunt u minder gemakkelijk bewegen. Het kan bijvoorbeeld lastiger worden om uw schoenen aan te doen.

Een afwijkende stand

Bij ernstige artrose kan de stand van uw botten veranderen, waardoor u bijv. O-benen of X-benen krijgt. Dit komt door het slapper worden van de gewrichtsbanden.

Moeite met activiteiten uit het dagelijks leven

Door de verschillende klachten zijn dagelijkse activiteiten lastiger uit te voeren. Denk aan: hurken, heffen (hoog) of reiken, gaan zitten, opstaan uit een stoel, lopen, traplopen, uzelf verzorgen of het huishouden doen. Het is echter erg belangrijk dat u toch in beweging blijft en onderhoud wat u nog kan. Rust zal de pijn tijdelijk verminderen, maar zorgt ook voor achteruitgang van de belastbaarheid van het gewricht en van uw dagelijkse activiteiten.

Wat kan de fysiotherapeut voor u betekenen?

U komt bij de fysiotherapeut of oefentherapeut wanneer u klachten ervaart van de gevolgen van artrose of als u in aanmerking komt voor een operatie (bijv. een heup- of knieprothese).

Eerst bespreekt u met een therapeut wat uw klachten zijn en welke hulp u nodig heeft. Daarna volgt een lichamelijk onderzoek en zet de fysiotherapeut eventueel meetinstrumenten in. De fysiotherapeut neemt de tijd voor deze drie onderdelen, zodat hij/zij goed weet wat uw klachten zijn en wat u graag wilt bereiken. Daarna beslist hij/zij, samen met u, welke behandeling het beste is. Er zijn verschillende soorten behandelingen. De therapeut kiest samen met u voor een behandeling of voor een combinatie van de verschillende behandelingen.

Voorlichting en advies

U krijgt van uw fysiotherapeut informatie over (omgaan met) artrose. Deze informatie is toegespitst op uw persoonlijke situatie.

Oefentherapie

Vaak is naast voorlichting en advies ook oefentherapie noodzakelijk en bewezen effectief. Uw fysiotherapeut beslist samen met u hoeveel oefentherapie u nodig heeft met als doel de pijn te verminderen en/of het activiteitenniveau te verhogen. Bij oefentherapie is het belangrijk om naar een doel toe te werken. Dat doel bespreekt u vooraf samen met uw fysiotherapeut. Het is belangrijk dat u ook actief blijft in de thuissituatie als de oefentherapie is afgelopen.

Contact

Wil je een afspraak maken of heb je een vraag? Bel dan met 0575 – 551507 of maak online een afspraak!

Afspraak maken